Composteren is een geweldige manier om organisch afval om te zetten in voedingsrijke compost die de bodemkwaliteit verbetert en planten gezond houdt. Het maken van compost is niet alleen goed voor de tuin, maar ook voor het milieu, omdat het bijdraagt aan het verminderen van de hoeveelheid afval die naar stortplaatsen wordt gestuurd. In dit artikel zal ik je laten zien hoe je zelf compost kunt maken met behulp van bladeren, keukenafval, gras en ander organisch materiaal.
Wat is compost?
Compost is een mengsel van organisch materiaal dat is afgebroken tot een donkere, kruimelige substantie die rijk is aan voedingsstoffen en micro-organismen. Het is een natuurlijke en duurzame meststof die kan worden gebruikt om de bodem te verbeteren en planten gezond te houden.
Compost bevat essentiële voedingsstoffen zoals stikstof, fosfor en kalium, evenals micronutriënten en sporenelementen die planten nodig hebben om te groeien. Het is ook rijk aan humus, een donkere, organische stof die de bodemstructuur verbetert en water vasthoudt, waardoor de bodem gezonder wordt en minder vatbaar is voor erosie.
Waar kun je compost van maken?
Compost kan worden gemaakt van een breed scala aan organisch materiaal. Hier is een lijst met veelvoorkomende materialen die kunnen worden gebruikt voor het maken van compost:
- Bladeren: Droge, dode bladeren zijn een uitstekende bron van koolstof voor compost. Ze breken langzaam af en zorgen voor een goede structuur in de composthoop. Groene bladeren kunnen ook worden gebruikt, deze bevatten meer stikstof en moeten worden afgewisseld met bruine bladeren om een goede balans te creëren.
- Keukenafval: Voedselresten zoals groente- en fruitschillen, koffiedik, eierschalen en theeblaadjes zijn rijk aan stikstof, kalium en andere voedingsstoffen. Voeg ze toe aan de composthoop in kleine stukjes om het afbraakproces te versnellen.
- Gras: Vers gras bevat veel stikstof en kan snel afbreken, waardoor het een uitstekende aanvulling is op de composthoop. Het is echter belangrijk om het gras goed te mengen met andere materialen om te voorkomen dat het gaat rotten en een onaangename geur ontstaat.
- Snoeiafval: Takken, bladeren en ander snoeiafval kunnen worden gebruikt voor compost. Het is het beste om het materiaal in kleinere stukjes te hakken voordat je het op de composthoop legt om het composteringsproces te versnellen. Zorg ervoor dat het snoeiafval niet te dik is, anders duurt het te lang voordat het afbreekt.
- Zaagsel en houtkrullen: Zaagsel en houtkrullen zijn een goede bron van koolstof, maar het kan lang duren voordat ze zijn afgebroken. Het is het beste om ze te mengen met andere materialen en te zorgen voor voldoende vochtigheid en beluchting. Gebruik alleen zaagsel en houtkrullen van onbehandeld hout.
- Stro en hooi: Stro en hooi zijn uitstekende materialen voor op de composthoop omdat ze veel koolstof bevatten en helpen om de compost luchtig te houden.
- Papier en karton: Papier en karton kunnen worden toegevoegd aan de composthoop omdat ze volledig biologisch afbreekbaar zijn en koolstof bevatten, wat essentieel is voor de opbouw van compost. Gebruik alleen ongedrukt karton en papier.
- Houtas: Houtas bevat veel mineralen, zoals calcium, kalium, magnesium en fosfor, die belangrijk zijn voor de groei van planten. Het is wel belangrijk om alleen houtas van onbehandeld hout te gebruiken en niet te veel houtas toe te voegen, omdat dit de pH-waarde te veel kan verhogen.
Door organisch materiaal zoals in het bovenstaande lijstje te composteren, wordt het afgebroken door micro-organismen, waaronder bacteriën, schimmels en wormen. Deze micro-organismen breken het materiaal af tot kleinere deeltjes en zetten het om in compost.
Wat mag er niet op de composthoop?
Niet alles kan zomaar op de composthoop worden gegooid. Sommige materialen kunnen het composteerproces verstoren, de compost ongezond maken en ongedierte aantrekken. Hieronder zie je een lijst met een aantal dingen die je beter niet op de composthoop kunt deponeren.
- Gekookte etensresten, vlees en vis: Gekookt voedsel, vlees en vis kan bederven en ongewenste geuren opleveren. Daarnaast kan het ongedierte aantrekken.
- Zieke planten: Planten die ziek zijn of geïnfecteerd met ziektes kunnen de composthoop besmetten en de verspreiding van ziektes bevorderen.
- Onkruid met zaden: Onkruid met zaden kan problemen veroorzaken in je composthoop en tuin. De zaden van het onkruid kunnen namelijk in de compost ontkiemen en zich vervolgens verspreiden naar andere delen van je tuin. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat je geen onkruid met zaden op de composthoop gooit.
- Gedrukt karton: Gedrukt karton bevat vaak inkten en kleurstoffen die schadelijk kunnen zijn voor de micro-organismen die verantwoordelijk zijn voor het composteren. Bovendien kan gedrukt karton ook synthetische stoffen bevatten die niet afbreekbaar zijn.
Hoe maak je compost van bladeren, keukenafval, gras en ander organisch materiaal?
Hier is een stappenplan voor het maken van compost met behulp van bladeren, keukenafval en gras:
- Kies een geschikte locatie: Kies een plek in de tuin waar de composthoop of compostbak kan worden geplaatst. Zorg ervoor dat de locatie voldoende zonlicht krijgt en dat het gemakkelijk bereikbaar is.
- Leg de basis: Leg een laag van 10-15 cm droge bladeren op de grond om de basis van de composthoop te vormen. Dit helpt bij het creëren van luchtstromen en afvoer van overtollig vocht.
- Voeg keukenafval toe: Voeg nu keukenafval toe aan de composthoop of compostbak, zoals groente- en fruitschillen, koffiedik, eierschalen en theeblaadjes. Bedek vervolgens het keukenafval met een laag van 5-7 cm droge bladeren.
- Voeg gras toe: Voeg vers gras toe in een laag van ongeveer 5-7 cm dik op de vorige laag van droge bladeren. Het gras bevat veel stikstof en zal helpen bij het afbreken van de compost.
- Herhaal het proces. Blijf bladeren, keukenafval en gras in lagen toevoegen aan de composthoop of in de compostbak. Daarnaast kun je ook snoeiafval, houtkrullen en ander organisch materiaal gebruiken. Het is belangrijk om het in lagen toe te voegen zodat het luchtig blijft.
- Houd de composthoop vochtig: Houd de compost vochtig door er regelmatig water overheen te gieten. Het materiaal moet vochtig zijn, maar niet doorweekt. Te veel vocht kan ervoor zorgen dat de het gaat rotten en stinken.
- Belucht de composthoop: Zorg ervoor dat de composthoop voldoende zuurstof krijgt. Belucht de composthoop regelmatig door er doorheen te steken met een tuinvork of door de composthoop om te draaien. Dit bevordert de afbraak van organisch materiaal en voorkomt dat de composthoop gaat stinken.
- Wacht tot de compost klaar is: Het composteringsproces duurt gemiddeld 6-12 maanden. Wanneer de compost klaar is, is het materiaal donkerbruin van kleur en heeft het een aangename, aardse geur.
Hoe gebruik je compost?
Als je compost klaar is, kun je het gebruiken om je tuin te verbeteren. Hier zijn een paar tips voor het gebruik van compost:
- Gebruik het als bodemverbeteraar: Compost kan worden gebruikt om de grond te verbeteren en te verrijken. Voeg het toe aan de grond voor het planten of breng het aan als mulch. Dit helpt om de bodemstructuur te verbeteren, de waterretentie te verhogen en voedingsstoffen aan de bodem toe te voegen. Het is daarom ook ideaal om te gebruiken in een no-dig moestuin.
- Gebruik het als potgrond: Compost kan ook worden gebruikt als potgrond voor je planten. Het biedt voedingsstoffen en verbetert de drainage. Meng de compost met aarde en zand om een goede potgrond te creëren. Daarnaast kun je compost ook met oude potgrond mengen om zo weer een voedingsrijke potgrond te creëren.
- Gebruik het als meststof: Compost kan worden gebruikt als meststof voor je planten. Het bevat voedingsstoffen zoals stikstof, fosfor en kalium die planten nodig hebben om te groeien. Voeg het toe aan de grond rond je planten om ze te voeden.
Wanneer is de compost klaar voor gebruik?
Het composteerproces duurt ongeveer 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de gebruikte materialen en de omgevingsfactoren zoals temperatuur, vochtigheid en beluchting. Het eindresultaat is een rijke, voedzame compost die kan worden gebruikt om planten te voeden en de bodem te verbeteren.
Al met al is composteren is een geweldige manier om afval te verminderen en tegelijkertijd een voedingsrijke meststof te creëren voor je tuin. Het proces is niet moeilijk en vereist niet veel inspanning. Het enige wat je nodig hebt is wat organisch materiaal, een beetje tijd en een beetje geduld. Door je eigen compost te maken, kun je niet alleen geld besparen op dure meststoffen, maar ook een positieve bijdrage leveren aan het milieu. Dus waar wacht je nog op? Begin vandaag nog met het maken van je eigen compost en geniet van de voordelen voor je tuin en het milieu!